3 tips voor het schrijven van een condoleance kaart

Wat schrijf je als iemand is overleden?

Ik ben deze week veel bezig met de dood.Er is een jongetje overleden, de kleinzoon van vrienden van mijn ouders. Het raakt me zelfs al ken ik Teuntje niet, omdat wij zelf onze kleine Mattis hebben.

Verder help ik deze week twee zussen afscheid nemen van hun bejaarde moeder. Donderdag zal ik voor het eerst een uitvaartceremonie leiden. Ik ben dankbaar, want er gebeuren weer prachtige dingen. Zo gaat dat altijd bij het voorbereiden van een ceremonie. Het is elke keer zo mooi.

Al met al heb ik besloten af te wijken van mijn voorgenomen thema. (Sorry Maartje, je houdt hem tegoed.) Ik ga in op de vraag van een andere lezer. Mijn moeder vroeg: hoe schrijf je nou een goede condoleance kaart?

Weet jij ook nooit wat je moet schrijven als iemand is overleden? Hieronder staan drie tips die je hopelijk zullen helpen.


3 Tips voor het schrijven van een condoleance kaart

Er is iemand overleden. Dichtbij of ver weg, je hoort ervan. Je overweegt een kaart te schrijven. Maar je weet niet wat je moet schrijven.

Je hebt geen woorden omdat je het zo naar vindt. Of je bent bang hetzelfde te schrijven als alle anderen. Wat heeft jouw kaart dan nog voor zin? Dan schrijf je maar niets.

Achteraf heb je dan misschien spijt dat je niks van je hebt laten horen. Zo bedoelde je het nou ook weer niet. Had ik het toch maar gedaan, denk je dan.

Drie tips om je op gang te helpen.

1) Laat sowieso iets van je horen

Mijn lieve vriendin Bente vertelde dat toen haar moeder overleed, het pijn deed dat sommige mensen niets van zich lieten horen. Achteraf bleek dat het uit onmacht was.

Dat is ook wel te begrijpen. Het is ook super moeilijk. Je bent misschien bang dat je het niet goed doet. Maar het gaat er alleen om dat je laat blijken dat jij er ook mee bezig bent. Het maakt niet uit hoe.

Van Bente leerde ik dus: Het dondert niet wát je schrijft, als je maar íets schrijft.

2) Zeg dat je niet weet wat je moet zeggen

En als je dan niet weet wat je moet schrijven, schrijf dát dan. Juist je onmacht of woede of onbegrip benoemen, is vaak al raak. Dat voelt de nabestaande waarschijnlijk precies zo.Je hoeft echt geen mooie zinnen te schrijven of dichterlijke wijsheden. ‘Ik weet niet wat ik moet zeggen. Ik vind het zo akelig voor jullie.’ Of alleen: ‘Ik denk aan jullie’. Dat is al goed genoeg. Uitspreken dat je niet weet wat je moet doen of zeggen, is ook al goed.

3) Wees jezelf

Voelt ‘Gecondoleerd’ zo afgezaagd? Wil je dat echt niet schrijven? Je weet nu dat je sowieso íets moet schrijven. Schrijf dan maar gewoon wat je voelt.

Aan de grootouders van Teun schreef ik dat ik verdrietig was omdat de dood van zo’n jong kind zo dichtbij komt. Misschien zitten ze er helemaal niet op te wachten dat ik het op mezelf betrek. Maar ik leef met ze mee en bedoel het goed.

Als je oprecht bent, is het altijd goed.

Dus:

Is er iemand overleden en aarzel je om een kaartje te sturen?

  • Niet aarzelen, gewoon doen. Het is altijd fijn om te weten dat iemand aan je denkt.
  • Het maakt niet uit wat je schrijft. Zeg anders gewoon dat je niet weet wat je moet zeggen.
  • Als je oprecht bent, is het altijd goed. Wees gewoon jezelf en schrijf wat er in je opkomt.

21 reacties

  1. Vind het weer een waardevolle tip; ik had tot zonet nog een rouwkaart liggen waar ik op wilde reageren en inderdaad bleef ik mijn woorden maar wikken en wegen voordat ik de pen pakte en de kaart daadwerkelijk schreef.

    Het kaartje zit inmiddels op de bus.

  2. Hi Sophie,
    Uit ervaring kan ik zeggen dat ik me helemaal kan vinden in je tips. Kleine aanvulling op jouw tips. Ik vond het ook verschrikkelijk om echte rouw/condoleancekaarten te krijgen, liever een “normale” kaart met ‘liefs’ of ‘ik denk aan je’. Verder vond ik minder prettig om bepaalde teksten te lezen, zoals bijvoorbeeld “gelukkig heb je de herinneringen nog” of “gelukkig kan je terugkijken op de mooie jaren samen”. Denk dat het sowieso goed is om het dicht bij jezelf te houden.

    1. Hoi Eva,
      Veel dank voor je aanvullingen. Heel waardevol! En goed dat je aangeeft wat ook niet werkt / minder prettig is. Daar hebben we allemaal wat aan denk ik.
      Liefs Sophie

  3. Ha Sophie,

    Bij en door jou komt de dood tot leven!
    Ik kan me helemaal vinden in de lijn van je adviezen en ook in je drie tips, BEHALVE in de zin ‘het maakt niet uit wat je schrijft’. Helaas zijn er veel (en dus teveel) mensen die (onbedoeld) kwetsen met zinnen als Eva ten voorbeeld gaf. DAT DOET PIJN. En alleen een voorbedrukt kaartje met je naam er op is een gemiste kans, in mijn ogen. Met ‘hij was al boven de 80, dat haalt niet iedereen’ help je niemand.

  4. Wouter! Wat een energie! Dank voor je bijdrage. Het voorbeeld dat je noemt is heel sprekend. Heb je er nog meer? En wat raad je mensen (nog meer) aan die niet weten wat ze moeten schrijven, behalve dat ze geen voorgedrukte kaart moeten gebruiken? Wat moeten ze dan, als ze echt een ‘writersblock’ hebben? Groet! Sophie

    1. “lieve trees en dick
      wat verschrikkelijk dat jullie XXX er niet meer is.
      ik ben daar heel erg door geraakt en ik kan de juiste woorden voor jullie niet vinden.
      in verbondenheid, wouter”
      zoiets
      ander voorbeeld van FOUTE reacties :
      “gelukkig ben je nog jong”
      “maar je hebt nog twee kinderen”
      “het stond er aan te komen”
      “verder lijden is haar bespaard gebleven”
      “maar ze was toch al dement?”
      hoeveel wil je er?
      w

      1. Wouter, nogmaals, dank! Deze concrete do en don’ts zijn heel nuttig. Dank voor de verduidelijking. Groet Sophie

  5. Goed idee Sophie, dit aan de orde te stellen. Wij hebben inmiddels helaas recent te maken met het ontvangen van condoleance kaarten na het overlijden van onze kleinzoon. De meest zijn ok, zelfs kaarten met voorgedrukte tekst, als er maar iets persoonlijks bij staat.
    Het is eigenlijk raar dat het woord condoleance zoveel weerstand oproept. Het betekent eigenlijk ” mee lijden met iemand” en dat wil je met alle beperkingen laten weten. Gewoon laten weten dat je meevoelt en de pijn wil delen. Aagje

  6. Wat een goede tips, ik heb nog een tip, een mooie zelfgemaakte condoleance kaart is ook heel persoonlijk. Ik maar zelf kaarten en zo kun je ook een wat vrolijker design maken, passend bij de persoon. En er zijn hele goede teksten passend bij de situatie in stempelsets.

    1. Ha Marie-José,
      Dank voor je reactie! Een handgemaakte kaart maakt het natuurlijk nog persoonlijker, mooi inderdaad! Je zegt dat je dat soort kaarten zelf maakt, kunnen we lezers ergens naar verwijzen, heb je een website? En wat bedoel je met een stempelset?
      Groet! Sophie

  7. Beetje late reactie, maar wat ik bedoelde is te koop in hobbywinkels die materialen verkopen voor kaarten. De stempelsets zijn van diverse merken, Find it, Marianne Design en Noor/ Joycrafts. Nu ben ik een kaart aan het schrijven met de tekst op een knipvel, dat alle woorden van troost en bron van kracht mogen zijn.

    Groeten Marie-José

  8. Als ik hoor dat iemand ernstig ziek is, wil ik ook graag een kaart sturen en dan loop ik tegen hetzelfde aan. Ik vroeg me af of je in deze situatie dezelfde tips zou geven als bij een condoleancekaart?

    1. Ha Janine, wat een goede vraag. Mijn antwoord is: ja. Blijf eerlijk zeggen dat je het moeilijk vindt, niet weet wat je moet zeggen. Laat sowieso iets van je horen. Probeer de ander niet gerust te stellen door het leed te relativeren. Stel jezelf open door vooral goed te luisteren. Vergelijk niet en vul niets in. Stel open vragen. En, zie ook de tips van Heleen op de blog https://www.momentvanbetekenis.nl/wat-je-beter-niet-kunt-zeggen-tegen-iemand-in-rouw-en-wat-dan-wel/ : doe concrete voorstellen om die persoon te helpen. Succes ermee! Groeten Sophie

  9. Sorry mensen, wat een enorme fluttips en dito reacties.
    Hoe moeilijk kan het zijn? Allereerst, het woord “gecondoleerd”, afschuwelijk en lekker makkelijk, klinkt als “gefeliciteerd”, maar dan met een ernstig gezicht erbij (en daarna weer lachen bij het plakje cake).
    Gebruik eens een term als “wat spijt mij dat voor jullie” of “mijn deelneming met het overlijden van…”.
    En dan het briefje, vertel in een kort verhaaltje een leuke herinnering die je hebt aan de overledene; mijn ervaring is dat de nabestaanden dat prachtig vinden. En niks in hoogdravende taal, gewoon een leuk verhaaltje in je eigen woorden. Ergens halverwege je deelneming betuigen en eindigen met bijvoorbeeld, “ik wens jullie toe dat je het verlies van….. (met name te noemen) ten goede zullen verwerken.

    Wees origineel, niet te stijf en stap af van die ernstige doodgraversmaniertjes.

    1. Mijn hemel,wat stijf !! En dat is volgens u origineel ?
      Zeg dan maar helemaal niets.
      Heb veel verlieservaringen maar van deze uitspraken zou ik niet goed worden.
      Te ingestudeerde teksten en verre van spontaan.

    2. Hans, ik ben het helemaal met je eens. Het woord “gecondoleerd” verschrikkelijk

  10. Hallo,
    altijd een interessant kwestie: wat schrijf je op de rouwkaart, hoe origineel moet het zijn? Persoonlijk denk ik dat de crux is zo oprecht mogelijk je deelneming te betuigen. Dat is geen originaliteitswedstrijd. Kan best middels een herinnering. Zo vermijdt je vanzelf tenenkrommende gemeenplaatsen.

    Groeten van Pim
    http://www.deboeruitvaart.nl/home.html

  11. Bedankt voor het delen van de tips over het schrijven van een condoleance kaart. Het blijft inderdaad belangrijk om iets van je te laten horen, hoe lastig je dat ook vindt misschien. Wees jezelf en houd het persoonlijk.

  12. Ik kijk ook altijd naar de rouwkaart. Is die wat traditioneler dan kies ik ook een traditionele condoleance kaart.

Contact

Moment van Betekenis
Louise de Colignylaan 1
2252 KL Voorschoten

Volg mij

Waar ben je naar op zoek?