God verhoede dat een medewerker sterft onder jouw verantwoordelijkheid. Een nachtmerrie. Maar het gebeurt. Vorige week overleed in mijn woonplaats Voorschoten een vijfenzestigjarige medewerker van BAM terwijl hij aan het werk was op het spoor. Mijn gedachten gaan sindsdien regelmatig naar hem en zijn familie uit.
Stel, je bent leidinggevende en dit overkomt je. Wat moet je dan wel en niet doen? Naar de familie toe? En naar je andere werknemers?
De situatie doet zich niet vaak voor, maar wat je doet en niet doet is ONGELOOFLIJK IMPACTVOL. Jouw woorden en daden als eindverantwoordelijke van het ongeval, drukken een belangrijke stempel op hoe deze traumatische ervaring zich bij alle betrokkenen ‘zet’. Jouw gedrag maakt het verschil tussen een tragedie die netjes afgewikkeld is, en een tragedie die een tweede tragedie werd door hoe ermee is omgegaan.
Echt: hoe je als leider optreedt op zo’n moment is ontzettend belangrijk.
Vanuit mijn expertise op het gebied van woorden vinden op emotioneel soms extreem netelige momenten, en op basis van wat ik heb geleerd over rouw, kan ik de volgende tips geven.
Doen: Allernederigst en voorkomend zijn ten aanzien van de familie. Doe alles wat je kunt om de familie te helpen en te ondersteunen.
Doen: Persoonlijk contact leggen en houden met de familie. Ook na drie maanden. Ook na een jaar.
Niet doen: In de verdediging schieten. Externe oorzaken zoeken, schuldigen aanwijzen. Je verantwoordelijkheid ontlopen. Erkenning van het leed is ontzettend belangrijk. Stel dat je dat niet doet, dan kan het verdriet van de nabestaanden lelijke vormen aannemen. Voordat je het weet heb je een rechtszaak aan je broek. Daar zit echt niemand op te wachten.
Doen: Je verantwoordelijkheid dragen. Je hebt het niet gedaan, het was een ongeluk, maar je bent wel verantwoordelijk. Kijk niet weg. Wees dapper. Draag. Zoek daarbij steun in je omgeving en praat erover, dat verlicht je last.
Doen: Een informatiebijeenkomst organiseren voor de collega’s om ze zo precies mogelijk te vertellen wat er is gebeurd. Informatie speelt een cruciale rol bij rouw.
Doen: Een rol spelen bij het afscheid van de medewerker, volgens de wensen van de nabestaanden. Als er geen gelegenheid is voor de collega’s om afscheid te nemen, dan een eigen afscheid organiseren op het werk. Afscheid nemen is van essentieel belang. Waar en hoeveel tijd na het overlijden het is, is minder relevant. Het gaat erom dat er gelegenheid is.
Doen: UITERST ZORGVULDIG communiceren. Denk niet ‘dit bericht kan ik uitsturen terwijl ik er met een half oog naar heb gekeken, dit komt wel goed’. Met onopzettelijke lompigheid kunt je ontzettend veel leed veroorzaken. Onnodig leed.
Tot slot: Doen: Laat je ondersteunen. Er zijn experts op dit gebied, je hoeft het wiel niet zelf uit te vinden.
Met groet, Sophie
