Wat zeg je, als het spannend is? Wat doe je, als je iets rete-spannend vindt? Ik heb mezelf aangeleerd om het dan te vertellen. Te benoemen. “Jemig wat vind ik dit spannend.” “Goh ik ben wel een beetje nerveus.” “Ik vind dit ingewikkeld, en ik weet niet zeker waar ik nu goed aan doe. Ik ga een poging wagen, vergeef me als ik ernaast zit.”
Er niet omheenlullen, niet wegkijken, niet mooi weer spelen. Niet, bij gebrek aan beter weten, alsnog meteen de inhoud in. Eerst uitzoomen en benoemen wat er speelt.
**
Laatst hielp ik een organisatie stilstaan bij het eerste lustrum van ‘de’ fusie. Een echt moment van betekenis zul je zeggen, en dat was het ook. Alleen was de fusie, zoals zo veel fusies denk ik, niet helemaal ontspannen gegaan. En, ook na vijf jaar nog, was er veel spanning onder de gelederen.
Mijn taak was het, om daar een moment van verbinding neer te zetten. Lekker dan, met zoveel spanning in de lucht.
Hoe ik dat dan aanpak?
Niet: het lastige negeren en roepen: holladiejee, wat is het leuk, hoera, proost op de fusie!
Wel: de pijn benoemen. Benoemen dat het voor velen in de zaal heel lastig is om op dit moment feest te vieren. Benoemen dat er over veel zaken onenigheid is. Benoemen dat het voor mij lastig is om hier een moment van verbinding neer te zetten. Dat dat niet vanzelf gaat. En vertellen wat mij dan helpt.
Vertellen wat, volgens mijzelf als observator, volgens mijn opdrachtgever en volgens de mensen in het bedrijf die ik had geïnterviewd, al goed gaat binnen het gefuseerde bedrijf; wat voor winst er al geboekt is in die vijf jaar; wat er is om blij mee te zijn. Stellen dat dat toch zeker wel een feestje waard is.
**
Dat heb ik nou geleerd van tien jaar ceremonies en toespraken maken voor emotioneel intense momenten: altijd meteen de roze olifant benoemen. Geen bullshit verkondigen. Niet doen alsof. Niemand trapt erin en het is voor iedereen doodvermoeiend.
Niet om de hete brei heencirkelen. Niet wegkijken. Gewoon: benoemen wat er lastig is.
Omdat iedereen dan opgelucht ademhaalt. Oh! We hoeven niet met zijn allen de schijn hoog te houden! Oh! Wat fijn!
De spanning benoemen, ontspant. Echt waar. Je verwacht het misschien niet, maar ik beloof het: het werkt.
Als het vervelende er mag zijn en benoemd wordt, komt er ruimte vrij. Die ruimte komt dan weer beschikbaar voor al het andere. Al het andere mooie, dat er ook is.
Groet! Van Sophie
